ΕΡΕΥΝΑ

Το πραξικόπημα της Βολιβίας και η επιστροφή του MAS

ΑΠΟ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΘΑΝΟΠΟΥΛΟ
christos@streetmagazine.gr

Τον Νοέμβριο του 2020, το κόμμα ‘’Κίνημα για τον Σοσιαλισμό’’ (Movimiento al Socialismo) επανήλθε στην εξουσία μετά από περίπου ένα χρόνο πραξικοπήματος. Η κατάσταση στη χώρα της Λατινικής Αμερικής το 2019 έδειχνε ιδιαίτερα έκρυθμη, με πλήθος πολιτών να κατηγορεί τον Έβο Μοράλες για αδιαφάνεια στις εθνικές εκλογές. Οι συνεχιζόμενες διαδηλώσεις, που διήρκησαν 21 μέρες, και οι ασφυκτικές πιέσεις που ασκήθηκαν από τον στρατό έπεισαν τότε τον ηγέτη της Βολιβίας να παραιτηθεί.

Πολιτικοί αναλυτές και δημοσιογράφοι χωρίστηκαν σε εκείνους που χαρακτήρισαν την πολιτική κρίση ως πραξικόπημα και σε εκείνους που αναφέρθηκαν σε λαϊκή εξέγερση. Ωστόσο, η στήριξη του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής στο πρόσωπο της συντηρητικής γερουσιάστριας Ζανίν Άνιες, αλλά και οι μεθοδεύσεις των προσώπων που ανέλαβαν την πολιτική μετάβαση, αποδεικνύουν ότι στις 12 Νοεμβρίου 2019 τελέστηκε πραξικόπημα. Η πραγματικότητα είναι πως οι εθνικές εκλογές αποτέλεσαν την κατάλληλη αφορμή για να εφαρμόσουν οι ΗΠΑ το δόγμα τους για την διάλυση οποιασδήποτε αριστερής και σοσιαλιστικής κυβέρνησης στη Λατινική Αμερική. Στις εθνικές εκλογές του ίδιου έτους, ο Έβο Μοράλες κέρδισε τον πολιτικό αντίπαλο του Κάρλος Μέσα με διαφορά δέκα ποσοστιαίων μονάδων, παρότι δεν κατάφερε να συγκεντρώσει ποσοστό άνω του 50%. Παρά το γεγονός ότι το βολιβιανό σύνταγμα προβλέπει τη διαφορά δέκα μονάδων ως έγκυρη, όταν ο πρώτος σε ψήφους υποψήφιος δε συγκεντρώσει ποσοστό που να ξεπερνάει το 50%, ο Οργανισμός Αμερικανικών Καρτών με υπόμνημα που απέστειλε ανέφερε πράξεις αδιαφάνειας στις εκλογές, ώστε να βγει νικητής και πάλι ο Μοράλες.

Η επόμενη μέρα της παραίτησης και εξορίας του πρώτου ιθαγενή προέδρου της Λατινικής Αμερικής, βρήκε τη Βολιβία και ειδικά την πρωτεύουσα Λα Παζ με χιλιάδες διαδηλωτές να απαιτούν την επιστροφή του Μοράλες και με δεκάδες νεκρούς, ορισμένους μάλιστα ιθαγενείς της φυλής Αϊμάρα. Η δέυτερη αντιπρόεδρος της Γερουσίας Ζανίν Άνιες ανέλαβε την εξουσία και διακήρυξε ότι θα οδηγούσε τη χώρα σε εκλογές. Σε αντίθεση με την συνταγματικά ορθή νίκη του Μοράλες, το σύνταγμα της χώρας δεν προέβλεπε τον δεύτερο αντιπρόεδρο της Γερουσίας ως τον νόμιμο διάδοχο του Πρόεδρου σε περίπτωση αδυναμίας ή απουσίας του. Συγκεκριμένα το άρθρο 169 αναφέρει πως « Σε περίπτωση κωλύματος ή οριστικής απουσίας του Προέδρου του Κράτους, την ηγεσία αναλαμβάνει ο Αντιπρόεδρος και σε περίπτωση δικής του απουσίας, ο Πρόεδρος της Γερουσίας, ενώ αν αδυνατεί και ο τελευταίος, αναλαμβάνει ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου». Κατά τη διακυβέρνηση της Άνιες, η Βολιβία αντιμετώπισε ελλείψεις σε τρόφιμα και σε νερό, αφού ακόμα και σε περιοχές της Λα Παζ και του Ελ Άλτο, σταμάτησε η τροφοδοσία. Επίσης, η μεταβατική πρόεδρος πέρασε ψήφισμα κατά το οποίο αστυνομία και στρατός εξαιρούνταν από εγκληματικές ενέργειες κατά την προσπάθεια να σταματήσει βιαίως την αντίδραση των υποστηρικτών του Μοράλες. Αυτό προκάλεσε την αντίδραση της Inter-American Commission on Human Rights (IACHR) και έθεσε ζήτημα προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε θέματα εσωτερικής πολιτικής, η Άνιες θέλησε να κατακερματίσει τον αριστερό προσανατολισμό της χώρας επιδιώκοντας να ελέγξει το δικαστικό σύστημα και τα συνδικάτα. Η αυταρχική αυτή πολιτική, σε συνδυασμό με την ασταμάτητη αστυνομική βία καθόρισε και την κατεύθυνση στην εξωτερική πολιτική. Η κυβέρνηση της Βολιβίας διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με τη Βενεζουέλα του Μαδούρο και αναγνώρισε τον Γκουαϊδό ως νόμιμο πρόεδρο της χώρας. Έβγαλε επίσης τη Βολιβία από τη  Bolivarian Alliance for the Peoples of Our America (ALBA), κίνηση που απεδείκνυε περίτρανα πως οδηγούνταν στην ‘’αγκαλιά’’ των Ηνωμένων Πολιτειών.

Κατά τις εθνικές εκλογές του Οκτωβρίου 2019 αλλά και σε όλη τη διάρκεια παραμονής της Άνιες στην εξουσία, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιήθηκαν για να αντιτίθενται στον Μοράλες και τους υποστηρικτές του με ψεύτικους λογαριασμούς και διαφημίσεις. Μάλιστα το Facebook καθυστερούσε χαρακτηριστικά να σβήσει ψεύτικους λογαριασμούς στην πλατφόρμα του, παρά το πλήθος αναφορών από πολίτες.

 Ύστερα από περίπου έντεκα μήνες πραξικοπήματος, ο Λουίς Άρτσε, επικεφαλής του MAS και πρώην Υπουργός Οικονομίας της κυβέρνησης Μοράλες, κέρδισε με εντυπωσιακή διαφορά τον Κάρλος Μέσα, μην αφήνοντας περιθώρια αμφισβήτησης. Ο δεύτερος σε ψήφους υποψήφιος πρόεδρος δήλωσε πως ‘’Είναι στο χέρι μας, εμείς που πιστεύουμε στη δημοκρατία, να αναγνωρίσουμε πως υπάρχει νικητής στις εκλογές’’. Χιλιάδες Βολιβιανοί πλημμύρισαν τους δρόμους των πόλεων μιλώντας ανοικτά πια για την κατάσταση στη χώρα επί προεδρίας Άνιες. Μάλιστα, περιφρούρησαν το Προεδρικό Μέγαρο την ημέρα ορκωμοσίας του νέου Προέδρου για να αποφευχθεί οποιαδήποτε απόπειρα επίθεσης από τους πραξικοπηματίες.

Η πολιτική κρίση στην Βολιβία ανέδειξε το σταθερό πλάνο των ΗΠΑ για αποσταθεροποίηση και διάλυση των αριστερών κυβερνήσεων της ‘’κάτω αυλής τους’’ χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που χρειάζονται. Η ξεκάθαρα ανθρωποκεντρική πολιτική του Έβο Μοράλες από το 2006 όμως απεδείχθει με την αντίσταση του βολιβιανού λαού. Και επειδή ο χρόνος έχει γυρίσματα, σήμερα η Άνιες και οι συνεργάτες της αντιμετωπίζουν ποινές φυλάκισης για τη συμμετοχής τους στο πραξικόπημα του 2019. Το εθνικό σύνθημα ‘’Η ενότητα είναι δύναμη’’ πήρε σάρκα και οστά και αποτέλεσε προμαχώνας του πραγματικού κυρίαρχου της χώρας, του ίδιου του λαού.

Coup in Bolivia
cookies

This website uses cookies not only for your best possible experience, but also because we love them...