Χιλή “Λαός ενωμένος, ποτέ ηττημένος”

 Τα γεγονότα στη Χιλή το 2019 πυροδότησαν ανεξέλεγκτες αντιδράσεις και πολλοί μιλούσαν για την απαρχή μιας επανάστασης από τα κάτω. Μια αφορμή για την αύξηση του εισιτηρίου στα μέσα μαζικής μεταφοράς στάθηκε αρκετή για να ξεσπάσει μια μεγάλη μερίδα του κόσμου που έβλεπε ότι ζούσε σε ένα περιβάλλον αφυξίας χωρίς πρόσβαση σε υγεία, παιδεία και κοινωνική ασφάλιση. Ο λαός της Χιλής προσπαθώντας να επιβιώσει σε ένα κράτος ‘’υπόδειγμα του νεοφιλελευθερισμού’’, σήκωσε κεφάλι διεκδικώντας μια σειρά αιτημάτων με δημόσιο χαρακτήρα κατά του προστάγματος της πολιτικής του Πινοτσέτ που κυριαρχούσε από τα μέσα της δεκαετίας του 1970. Ο νέος πρόεδρος πήρε μέρος σε αυτές τις κινητοποιήσεις, με τον ίδιο να έχει διατελέσει πρόεδρος της ένωσης των φοιτητών στο δημόσιο Πανεπιστήμιο της Χιλής. Τότε, το 2011, οι φοιτητές απαιτούν δημόσια παιδεία, αφού ακόμα και το μοναδικό δημόσιο Πανεπιστήμιο είναι απαγορευτικό για τους Χιλιανούς.

 Η Χιλή, όπως και άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής μετά την ανεξαρτητοποίησή τους, έγινε το πείραμα του καπιταλισμού και της Αμερικανικής εξωτερικής και οικονομικής πολιτικής. Ωστόσο στη Χιλή, ο ακραίος νεοφιλελευθερισμός εγκολπώθηκε στο κράτος με ραγδαίες ιδιωτικοποιήσεις ακόμα και σε βασικά αγαθά. Σε συνδυασμό με τα χρόνια της δικτατορίας υπό τον Αουγκούστο Πινοσέτ, η μεσαία τάξη έγινε φτωχότερη και οι πλούσιοι πλουσιότεροι. Άλλωστε σε ποια χώρα του πλανήτη έχει συμβεί αυτό και έχει αναδείξει μια αναδιανομή του πλούτου αλλά και τις κατώτερες τάξεις ως το επίκεντρο της πολιτικής; Η Μάργκαρετ Θάτσερ, θιασώτης του νεοφιλελευθερισμού είχε δηλώσει σε ομιλία της στη Βουλή των Αντιπροσώπων ότι «δεν επιθυμούμε να ανεβάσουμε το επίπεδο των κατώτερων τάξεων κατεβάζοντας την ανώτερη τάξη, αλλά να ανεβάσουμε και τους δύο».

 Η συζήτηση που έχει ξεκινήσει μετά τη νίκη του Boric στις εκλογές είναι για το αν και κατά πόσο βιώνουμε ένα νέο “pink tide” στη Λατινική Αμερική, όπως συνέβη στα τέλη του 1990 και στις αρχές του 2000 με αλεπάλληλες νίκες της Αριστεράς. Μάλιστα, συγκαταλέγεται στις νίκες και η επιστροφή του MAS του Λουίς Άρτσε το φθινόπωρο του 2020 στη Βολιβία. Θεωρώ ότι είναι πολύ νωρίς να απαντήσουμε με σιγουριά σε πιθανότητα νέας ‘’παλίρροιας’’ αριστερών κυβερνήσεων στην περιοχή. Ο Boric είναι νέος πολιτικός, με καταγωγή από τους Μαπούτσε, θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά έχοντας στο πλευρό του τον Χιλιανό λαό. Πρέπει ωστόσο οι αποφάσεις που θα πάρει μόλις αναλάβει πρόεδρος να αποτελέσουν τομές που θα διαλύσουν με τον καιρό το καλά ριζωμένο σύστημα του Πινοσέτ και των διαδόχων-υμνητών του. Τίποτα και κανένας δε θα χαριστεί στον νέο πρόεδρο, ειδικά από τη στιγμή που φέρει μια συσπείρωση αριστερών δυνάμεων στην κυβέρνηση. Αν οι χώρες της Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής με αριστερές κυβερνήσεις συνεργαστούν χωρίς συγκρούσεις στον ιδεολογικοπολιτικό τομέα, τότε ίσως τα πράγματα να είναι διαφορετικά. Ζητήματα όπως η λύση του εμπάργκο στην Κούβα και τη Βενεζουέλα, σε συνδυασμό με τα επιπρόσθετα προβλήματα μιας πανδημίας πρέπει να αποτελέσουν κοινό στόζο όλων των αριστερών κυβερνήσεων. Τότε ίσως να μπορούμε να μιλήσουμε για ένα μέτωπο χωρών στην περιοχή με υπολογίσιμη δύναμη, για μια αλυσιδωτή αντίδραση με πρόσημο σοσιαλιστικό και απελευθερωτικό από τη καπιταλιστική μέγγενη.