Trafficking

Το πρωτόκολλο για την πρόληψη και καταστολή της εµπορίας ανθρώπων, ή αλλιώς πρωτόκολλο του Παλέρµο είναι το πρώτο δεσµευτικά νοµικό κείµενο οπού καλύπτει όλες τις µορφές εµπορίας των ανθρώπων συµπληρώνοντας τη Σύµβαση των Ηνωµένων Εθνών σχετικά µε την καταπολέµηση του διακρατικού οργανωµένου εγκλήµατος περιγράφει αναλυτικά την σωµατεµπόριά ως φαινόµενο.

Ως Trafficking νοείται σύµφωνα µε το άρθρο 3 του πρωτοκόλλου: «Η στρατολόγηση, µεταφορά, µετακίνηση, η εγκατάσταση (στέγαση, µέριµνα για τη συνέχιση της παραµονής) ή η παραλαβή προσώπων µέσω της απειλής, της χρήσης βίας ή άλλων µορφών εξαναγκασµού, της απαγωγής, του δόλου, της εξαπάτησης, της κατάχρησης της δύναµης, της κατάχρησης µιας ευάλωτης ή τρωτής θέσης, της προσφοράς ή της αποδοχής οικονοµικού ή άλλου οφέλους για την επίτευξη της σύµφωνης γνώµης ενός προσώπου, το οποίο ασκεί έλεγχο ή εξουσία επί άλλου προσώπου για το σκοπό της εκµετάλλευσης.»

Σύµφωνα µε την επόµενη παράγραφο του ίδιου άρθρου δηλώνεται πως : «Η συναίνεση του θύµατος παράνοµης διακίνησης και εµπορίας ανθρώπων για την εκ προθέσεως εκµετάλλευση που προσδιορίστηκε στην παράγραφο (α) του παρόντος άρθρου δε θα λαµβάνεται υπόψη στις περιπτώσεις που χρησιµοποιήθηκε οποιοδήποτε από τα µέσα που προσδιορίστηκαν στην παράγραφο (α).»

Με τον τρόπο αυτό προστατεύονται ακόµα πιο αποτελεσµατικά τα θύµατα τα οποία τις περισσότερες φορές βρίσκονται υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών ή ψυχοφαρµάκων προκειµένου να ελέγχονται ευκολότερα µε αποτέλεσµα να δίνεται η εντύπωση πως πράττουν µε τη θέλησή τους.

Για την πληρέστερη και αποτελεσµατικότερη αντιµετώπιση του φαινοµένου της εµπορίας ανθρώπων τα Ηνωµένα Έθνη υιοθέτησαν ακόµη ένα Πρωτόκολλο στην ως άνω σύµβαση για την καταπολέµηση του λαθρεµπορίου µεταναστών από στεριά.»

Επιπλέον Ο Οργανισµός Ηνωµένων Εθνών προσθέτει πως:

«H παράνοµη διακίνηση των ανθρώπων για τη σεξουαλική εκµετάλλευση τους αποτελεί σοβαρό έγκληµα και σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωµάτων.

 Κάθε χρόνο, χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά πέφτουν στα χέρια εµπόρων, στις χώρες τους και στο εξωτερικό. Σχεδόν κάθε χώρα στον κόσµο πλήττεται από το εµπόριο, είτε ως χώρα καταγωγής, διέλευσης ή προορισµού για τα θύµατα.»

Η πρώτη συνθήκη για τη καταπολέµηση του εµπορίου λευκής σαρκός υπεγράφη το 1904.

 Ήταν µια από τις πρώτες πολυµερείς συνθήκες για την αντιµετώπιση ζητηµάτων δουλείας και εµπορίας ανθρώπων. Αυτή η σύµβαση απέκλειε τις µαύρες γυναίκες, τα παιδιά και τους άντρες από το πλαίσιο προστασίας του. Στο πλαίσιο της κοινωνίας των εθνών υιοθετήθηκαν άλλες τρεις συµβάσεις. Η Διεθνής Σύµβαση για την Καταστολή της Διακίνησης Γυναικών και Παιδιών το 1921, η Διεθνής Σύµβαση για τη Δουλεία του 1926 και η Διεθνής Σύµβαση για την Καταστολή της Διακίνησης των Ενήλικων Γυναικών το 1933.           

Κατά τη διάρκεια των ετών, παρουσιάστηκε η ανάγκη αντικατάστασης του ορού «εµπόριο λευκής σαρκός» µε τον όρο «διακίνηση γυναικών» προκειµένου να υπάρξει διαφοροποίηση µεταξύ της ηθεληµένης και εξαναγκαστικής πορνείας.

Η σύµβαση η οποία αγκάλιαζε όλο το πλαίσιο της καταστολής της σωµατεµπορίας και όλων των ειδών τα θύµατα, ήταν η σύµβαση για τη καταστολή της εµπορίας ανθρώπων και της εκµετάλλευσης της πορνείας άλλων στο πλαίσιο των Ηνωµένων εθνών το 1949.

 Η σύµβαση αυτή αντιµετωπίζει το ζήτηµα πιο σφαιρικά χωρίς να υπάρχει διάκριση φύλου, εθνικότητας και ηλικίας.

Δεν απαγορεύει ουσιαστικά την ίδια την πορνεία αλλά την εκµετάλλευσή της, γι’αυτό και δεν ξεχωρίζει ανάµεσα σε εκούσια και εξαναγκασµένη πορνεία.

Η αντιµετώπιση του φαινοµένου όµως καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη, διότι είναι ελάχιστες οι φορές που επιτυγχάνεται η σύλληψη των διακινητών από την αστυνοµία και ως εκ τούτου, σπανίως έρχονται αντιµέτωποι µε τη δικαιοσύνη.

Σήµερα, σύµφωνα µε τις υπάρχουσες επίσηµες εκθέσεις, η εµπορία ανθρώπων καταγράφεται ως τρίτη κατά σειρά οργανωµένη µορφή εγκληµατικής δραστηριότητας.

Απόφαση του συµβουλίου της ευρωπαϊκής ένωσης υπ’ αριθµό 2002/629/ΔΕΥ για την καταπολέµηση της εµπορίας ανθρώπων δίνει έναν παρόµοιο ορισµό για τις υποχρεώσεις του κράτους απέναντι στο φαινόµενο αυτό.

«Κάθε κράτος µέλος λαµβάνει τα αναγκαία µέτρα ώστε οι ακόλουθες πράξεις να συνιστούν αξιόποινες πράξεις : η στρατολόγηση, µεταφορά, µεταβίβαση, υπόθαλψη και

εν συνεχεία παραλαβή ενός προσώπου, υµπεριλαµβανοµένης της ανταλλαγής ή µεταβίβασης του ελέγχου επί του προσώπου αυτού, όταν α) γίνεται χρήση εξαναγκασµού, βίας ή απειλής, συµπεριλαµβανοµένης της απαγωγής, ή β) γίνεται χρήση δόλου ή απάτης, ή γ) συντρέχει κατάχρηση εξουσίας ή µιας ευπαθούς θέσης, τέτοιας φύσεως ώστε το εν λόγω πρόσωπο να µην έχει άλλη αποδεκτή δυνατότητα παρά να υποταγεί στην κατάχρηση, ή δ) δίνονται ή λαµβάνονται πληρωµές ή οφέλη για να επιτευχθεί η συναίνεση προσώπου το οποίο ασκεί έλεγχο επί άλλου προσώπου προς το σκοπό εκµετάλλευσης της εργασίας ή των υπηρεσιών αυτού του προσώπου, συµπεριλαµβανοµένης τουλάχιστον της καταναγκαστικής ή υποχρεωτικής εργασίας ή υπηρεσιών, δουλείας ή παρόµοιας πρακτικής ή είλωτες, ή προς το σκοπό εκπόρνευσης ή άλλης µορφής σεξουαλικής εκµετάλλευσης, περιλαµβανοµένης της πορνογραφίας.»

Η εµπορία λευκής σαρκός αναπτυσσόµενες χώρες ανθεί αυτή η µορφή εµπορίας, εκείνες οι χώρες χαρακτηρίζονται από έλλειψη παροχής αίσθησης ασφάλειας στους πολίτες, κακή ιατρική περίθαλψη, απουσία ιατρικής κάλυψης και άνθηση της παραοικονοµίας.

Επιπλέον χαρακτηριστικά αποτελούν η άγνοια της συνείδηση της ισότητας των δυο φύλων αλλά και ακραίες θρησκευτικές πεποιθήσεις που κάνουν πιο εύκολη τη φτωχοποίηση συγκεκριµένων κοινωνικών οµάδων και την εκµετάλλευσή τους.

Το φαινόµενο απαιτεί τη συνεργασία διαφορετικών εγκληµατικών οµάδων.

Η συνεργασία αυτή είναι πολυεπιπεδη. Άλλες οµάδες αναλαµβάνουν τη στρατολόγηση των ανθρώπων, άλλες τους τρόπους της µεταφοράς από το ένα σηµείο στο άλλο και κάποιες άλλες αναλαµβάνουν τη υποδοχή και εκµετάλλευση τους.

Αυτός είναι ένας λόγος ύπαρξης µεγάλων ποσοστών ατιµωρησίας των εγκληµατιών,καθώς η συνεργασία των οµάδων αυτών είναι οργανωµένη και αποτελεσµατική.

Στην πραγµατικότητα, τα θύµατα διακινούνται µε χαµηλά ποσοστά ανίχνευσης και καταδίκης βρίσκονται σε µεγάλους αριθµούς σε άλλες περιοχές.

 Αυτό υποδηλώνει ότι τα δίκτυα διακίνησης λειτουργούν µε υψηλό βαθµό ατιµωρησίας σε αυτές τις χώρες.

Αυτή η ατιµωρησία θα µπορούσε να εξυπηρετήσει ως κίνητρο για περισσότερη εµπορία.

H εµπορία ανθρώπων λαµβάνει τις εξής µορφές:

1. Σεξουαλική εκµετάλλευση
2. Παιδική πορνογραφία
3. Επαιτεία
4. Εµπόριο οργάνων και άλλων στοιχείων του ανθρωπίνου σώµατος.

Η παροχή σεξουαλικών υπηρεσιών κρίνεται ως εκµετάλλευση ή όχι µε βάση το είδος σχέσης µεταξύ θύµατος και εργοδότη και πελάτη και όχι το είδος της παροχής υπηρεσιών.

Ορίζεται ως εκµετάλλευση όταν ένας ενήλικας προσφέρει σεξουαλικές υπηρεσίες ως αποτέλεσµα βίας, απειλής και εκµετάλλευσης.

Επιπλέον κάποιος άνθρωπος µπορεί να εξωθηθεί στη πορνεία λόγω ενός παράνοµου χρέους που προέκυψε από τη µεταφορά και στρατολόγηση, καθιστώντας τον διακίνηση να αξιώνει αποπληρωµή χρέους µέχρι το άτοµο να εξαγοράσει τη ελευθερία του.

Η σεξουαλική εκµετάλλευση χαρακτηρίζεται και από πιο ειδικές κατηγορίες:

1. Πορνεία του δρόµου
2. Πορνεία στους οίκους ανοχής
3. Βιοµηχανία του πόρνο
4. Στριπ κλαµπ
5. οι υπηρεσίες συνοδείας και τα πρακτορεία µοντέλων.

Όσον αφορά τον ορισµό των θυµάτων εισάγεται ένας νέος όρος.

Ο όρος «υποτιθέµενο θύµα» που αφορά τα θύµατα που ναι µεν πληρούν τα κριτήρια του ορισµού τους ως θύµατα κατά την οδηγία για το τι εστί θύµα αλλά δεν έχουν χαρακτηριστεί επισήµως από τις αρµόδιες επίσηµες αρχές ως τέτοια. Τα κράτη µέλη έχουν διαφορετικές απόψεις για το τι µπορεί να αποτελέσει θύµα.

 Για παράδειγµα, σε ορισµένες χώρες, θύµα αποτελεί το άτοµο που εκούσια συνεργάζεται µε τις αρχές στη δίωξη των εµπόρων ενώ σε άλλες µόνο όταν ζητά βοήθεια από τις διοικητικές αρχές της χώρας.

Τα 28 κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής ένωσης απάντησαν σε ερωτηµατολόγια που τέθηκαν από τη Ευρωπαϊκή επιτροπή προστασίας των θυµάτων δίνοντας στοιχεία για τον συνολικό αριθµό θυµάτων εµπορίας ανθρώπων.